Nauczyciel | Uczeń
Początkowo produkowane w: Polska
Dostępne również w: en

Poziom wg program nauczania

2 klasa gimnazjum, historia: Czasy nowożytne, wiek XIX. Wiosna Ludów. Rozwój parlamentaryzmu i kształtowanie się państw narodowych w Europie (15 lat). Polski

Streszczenie

Mianem Wiosny Ludów określa się serię zrywów rewolucyjnych i narodowych, jakie miały miejsce w Europie w latach 1848 – 1849. Pojęcie "lud" odnosi się do społeczeństw dążących do uzyskania udziału w rządach, do warstw społecznych pragnących polepszenia warunków bytowych i narodowości walczących o autonomię, niepodległość bądź zjednoczenie w ramach jednego państwa. Podczas Wiosny Ludów ujawniły się więc trzy nurty rewolucyjne: ustrojowy, społeczny i narodowy. Wystąpienia rewolucyjne lat 1848 – 1849 objęły niemal całą Europę. Do wystąpień nie doszło w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii oraz w Imperium Rosyjskim. Na Półwyspie Iberyjskim doszło jedynie do wystąpień chłopskich. Ruchy rewolucyjne w jednym państwie oddziaływały na inne narody. Informacje o wydarzeniach rozchodziły się szybko, prowadząc do kolejnych powstań. Wielu aktywnych działaczy Wiosny Ludów działało na terenie różnych państw.

Przyczyny wybuchu rewolucji we Francji.

W wyniku rewolucji lipcowej we Francji (27 – 29 lipca 1830 r.) władzę objął pochodzący z orleańskiej linii Burbonów Ludwik Filip I, który 7 sierpnia został obwołany przez parlament „królem Francuzów” (a nie jak dotychczas „Francji i Nawarry”). Nowy król zgodził się na zmianę konstytucji. Wykreślono z niej fragment o boskim pochodzeniu władzy monarszej. Zastąpiono go zasadą suwerenności ludu, z którego woli wyłania się władza. Przywrócono trójkolorowy sztandar w miejsce białego burbońskiego oraz restytuowano gwardię narodową. Prawo inicjatywy ustawodawczej przysługiwało obu izbom parlamentu. Przewagę zdobyła tam bogata burżuazja poprzez obniżenie cenzusów majątkowego i wieku oraz rozszerzenie kręgu wyborców do 200 tys. Ludwika Filipa I nazywano „królem mieszczańskim” a stworzony przez niego system „monarchią mieszczańską”. Stopniowo król coraz bardziej zaczął przejawiać chęć zdobycia realnej władzy. Konserwatywna polityka wewnętrzna prowadzona przez króla wspierana była przez premiera Franciszka Guizot. W polityce zagranicznej aprobowali oni reakcyjna politykę Świętego Przymierza wobec Europy Środkowo – Wschodniej, nawiązując bliskie kontakty z kanclerzem Metternichem. Stopniowo narastała opozycja przeciw władzy króla i związanej z nim konserwatywnej bogatej burżuazji. Liberalna opozycja parlamentarna żądała obniżenia cenzusu majątkowego i rozszerzenia praw wyborczych na średnią i drobną burżuazję. Krytykując proaustriacką politykę zagraniczną, liberałowie domagali się mocniejszego poparcia przez Francję polskiego i włoskiego ruchu wyzwoleńczego. Narastało niezadowolenie robotników ze złej sytuacji życiowej, co znajdowało wyraz w protestach brutalnie tłumionych przez władze. Wśród drobnego i średniego mieszczaństwa coraz silniejszą pozycję zdobywali republikanie. W opozycji do Ludwika Filipa byli także bonapartyści żyjący mitem cesarstwa napoleońskiego i mający największe wpływy wśród chłopów. Pogorszenie się koniunktury w drugiej połowie lat 40., uderzające zarówno w robotników, jak i burżuazję, bardzo trudne warunki życia i wzrost liczby bezrobotnych stworzyły sytuację rewolucyjną. Wybuch rewolucji we Francji nastąpił w lutym 1848 r. i doprowadził do upadku Ludwika Filipa I.

Materiały dla uczniów zostały skonstruowane tak, aby umożliwić im zapoznanie się z genezą i przebiegiem Wiosny Ludów we Francji, Prusach, Austrii i na Węgrzech. Materiały te mają przyczynić się do poznania przez uczniów żądań i postulatów objętych rewolucją społeczeństw. Mają pokazać uczniom na jakie ustępstwa zgodzili się panujący władcy oraz jak olbrzymie zmiany polityczne i ideologiczne zaszły w wyniku wydarzeń rewolucyjnych.

Założenia pojęciowe

  • Uczeń rozwinie wiedzę na temat ruchów rewolucyjnych w Europie w latach 1848 – 1849 nazywanych Wiosną Ludów.
  • Uczeń będzie rozumiał przyczyny, które doprowadziły do wystąpień w poszczególnych krajach europejskich.
  • Uczeń rozwinie wiedzę na temat żądań rewolucjonistów w poszczególnych krajach.
  • Uczeń rozwinie wiedzę na temat przebiegu rewolucji w wybranych państwach europejskich.
  • Uczeń rozwinie wiedzę na temat udziału Polaków w Wiośnie Ludów.
  • Uczeń będzie wiedział na jakie ustępstwa zgodzili się panujący władcy.

Założenia i umiejętności metodologiczne

  • Uczeń wskaże i scharakteryzuje związki przyczynowo – skutkowe między sytuacją ekonomiczną i społeczną ludności, konfliktami narodowymi i politycznymi a wybuchem rewolucji w poszczególnych krajach.
  • Uczeń będzie umiał zakwalifikować postulaty rewolucjonistów jako: społeczne, ustrojowe i narodowe.
  • Uczeń wskaże podobieństwa i różnice między postulatami powstańców w różnych krajach europejskich.

Sugestie dotyczące ćwiczeń

Uczniom podzielonym na 4 grupy należy zaproponować, na podstawie dostępnej literatury (przykładowa bibliografia w dziale strona +info), słowników biograficznych i internetu, przygotowanie krótkich biogramów Polaków biorących udział w Wiośnie Ludów w państwach europejskich. Młodzieży należy zaproponować przygotowanie informacji o: Józef Wysockim, Henryku Dembińskim, Ludwiku Mierosławskim, Karolu Libelcie. Umiejętności, które uczniowie powinni nabyć podczas tego ćwiczenia, to umiejętność wyszukiwania informacji na określony temat, dostrzegania związków przyczynowo – skutkowych i prezentacji zdobytej wiedzy.

Sugestie dotyczące oceny

Biorąc pod uwagę indywidualne kryteria i metody oceniania pracy uczniów przez każdego nauczyciela, w przypadku zaproponowanego ćwiczenia, ocenie należy poddać przede wszystkim:

  • Umiejętność powiązania zdobytej wiedzy na temat Wiosny Ludów z wiadomościami dotyczącymi udziału Polaków w rewolucjach niemieckiej, węgierskiej i włoskiej.
  • Umiejętność wyszukiwania informacji na określony temat.
  • Umiejętność konstruowania wypowiedzi i prezentowania zdobytej wiedzy.

Dalsze informacje i interdyscyplinarność

http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Lar9_philippo_001z.jpg obraz autorstwa Henri Felix Emmanuel Philippoteaux zatytułowany "Lamartine, przed Hôtel de Ville, w Paryżu, odrzucający czerwoną flagę" 25 lutego 1848.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Maerz1848_berlin.jpg obraz przedstawiający rewolucję marcową 1848 r. w Berlinie.

http://literat.ug.edu.pl/jez/013.htm wspomnienia o Józefie Wysockim.

http://literat.ug.edu.pl/jez/014.htm wspomnienia o Henryku Dembińskim.